Cô gái trẻ độc thân hoàn toàn suy sụp khi nghe bác sĩ thông báo, buồng trứng đã lão hoá như phụ nữ mãn kinh, không thể có con.
20-30 t.uổi đã bị mãn kinh
Ở độ t.uổi 25, Mai Hoa (Hà Nội) luôn nghĩ mình đang ở độ t.uổi đẹp nhất cuộc đời, vóc dáng thanh xuân, sức khoẻ dồi dào. Cô cũng chưa có ý định kết hôn vì muốn tận hưởng nốt những ngày tháng thanh xuân rực rỡ.
Tuy nhiên vài tháng trở lại đây, cô thường xuyên thấy trong người khó chịu không rõ nguyên nhân. Đặc biệt, 3 tháng qua, cô không thấy k.inh n.guyệt. Lo sợ có bất thường, Hoa đến Trung tâm hỗ trợ sinh sản và công nghệ mô ghép, Bệnh viện ĐH Y Hà Nội thăm khám.
BS Nguyễn Phúc Hoàn chỉ định Hoa làm xét nghiệm AMH để đ.ánh giá khả năng sinh sản của buồng trứng. Kết quả chỉ số AMH dưới 0,1 ng/mL, tương đương phụ nữ độ t.uổi 50.
Bác sĩ tại Trung tâm hỗ trợ sinh sản và công nghệ mô ghép soi trứng trong phòng lab để kiểm tra chất lượng. Ảnh: T.Hạnh
Khi nhận kết quả, cô gái trẻ rất sốc và tuyệt vọng. Cô cầu cứu bác sĩ xem có cách nào để có thể lấy được trứng trữ đông. Tuy nhiên khi tiêm kích trứng, buồng trứng vẫn không đáp ứng. BS Hoàn khuyên cô sau này có thể xin trứng để làm thụ tinh trong ống nghiệm.
BS Hoàn cho biết, ở độ t.uổi của Hoa, chỉ số AMH phải từ 2,2 – 6,8 ng/mL. Nếu chỉ số này dưới 0,5, buồng trứng đã còn rất ít, khả năng đậu thai vô cùng khó khăn.
Theo BS Hoàn, độ t.uổi phụ nữ mãn kinh dao động từ 40-50 t.uổi, tuy nhiên không chỉ Hoa, thời gian qua có rất nhiều cô gái trẻ trong độ t.uổi 20-30 đến khám và đều phát hiện suy buồng trứng, mãn kinh sớm không rõ nguyên nhân.
“Hầu hết các trường hợp này đến viện khám vì bị rối loạn k.inh n.guyệt, đột ngột mất kinh, vòng kinh ngắn bất thường chỉ còn 24-25 ngày, kết hôn mãi chưa có con hoặc đã có 1 con nhưng muốn sinh thêm con không được”, nữ bác sĩ chia sẻ.
Ngoài ra cũng có những trường hợp tình cờ phát hiện ra bệnh khi đi khám phụ khoa.
ThS.BS Trịnh Thị Ngọc Yến, Trung tâm hỗ trợ sinh sản và công nghệ mô ghép chia sẻ thêm, trong quá trình làm hỗ trợ sinh sản từng gặp trường hợp nữ bệnh nhân Lan Hương ở Bắc Giang bị suy buồng trứng sớm khi mới 24 t.uổi.
Cô kết hôn cách đây hơn 1 năm nhưng chưa có con. Cặp vợ chồng trẻ sốt ruột xuống Hà Nội kiểm tra. Trong khi chồng hoàn toàn bình thường thì chỉ số AMH của Hương chỉ còn 0,1, nang cơ sở chỉ còn 2, trong khi bình thường từ 15-20.
Bác sĩ khuyên vợ chồng Hương nên làm thụ tinh ống nghiệm ngay khi còn kích được trứng. Lần đầu, bác sĩ kích được 3 trứng, tạo được 2 phôi nhưng chất lượng đều rất xấu không thể chuyển phôi. Tiếp tục kiên trì làm thêm lần 2, kích được 4 trứng, tạo được 4 phôi và may mắn Hương đã đậu thai, hiện đang mang thai được 10 tuần.
Kém may mắn hơn là trường hợp nữ bệnh nhân 31 t.uổi ở Hà Nội. Cô đã có con gái đầu lòng, nhưng 6 tháng nay k.inh n.guyệt không xuất hiện, kèm theo đó là thường xuyên thấy bốc hoả, cáu gắt, khô â.m đ.ạo như phụ nữ mãn kinh.
Với trường hợp này, BS Yến cho biết, chỉ số AMH chỉ còn dưới 0,01 ng/mL, trong khi các chỉ số nội tiết FSH và LH đều cao trên 40 UI/L (gấp 4 lần bình thường) nên được chẩn đoán suy buồng trứng sớm. Khi siêu âm, 1 bên buồng trứng của nữ bệnh nhân đã teo nhỏ, bên còn lại không có nang.
Theo BS Yến, trường hợp này thực hiện kích trứng cũng hầu như không mang lại kết quả vì vậy bác sĩ tư vấn bệnh nhân đi xin trứng để có cơ hội làm mẹ.
Nên đ.ánh giá chức năng buồng trứng trước khi có con
BS Hoàn cho biết, trên thế giới có nhiều nghiên cứu cho thấy, khoảng 9-24% trường hợp cần hỗ trợ sinh sản bị suy giảm buồng trứng.
Tại Việt Nam vẫn chưa có số liệu thống kê song tại trung tâm, số lượng nữ bệnh nhân trẻ t.uổi đến khám và phát hiện bị suy buồng trứng ngày càng nhiều. Khi bị suy giảm buồng trứng sớm, có người sau 1-2 năm mãn kinh hoàn toàn, có người may mắn kéo dài được vài năm.
Buồng trứng là cơ quan sinh sản quan trọng nhất của nữ giới, vừa sản xuất hormone s.inh d.ục vừa sản xuất trứng phục vụ quá trình sinh sản. Thông thường, một phụ nữ ở t.uổi dậy thì sẽ có 300.000 – 400.000 trứng. Qua chu kỳ k.inh n.guyệt hàng tháng, số trứng và nang trứng dự trữ sẽ giảm dần và thường “chạm đáy” ở độ t.uổi 45-50, khi đó phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh.
Theo BS Hoàn, đến nay các nhà khoa học vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính gây suy giảm buồng trứng ở những người trẻ, song các nghiên cứu gần đây phát hiện có liên quan đến yếu tố gia đình.
BS Hoàn thực hiện chuyển phôi cho bệnh nhân
Như trường hợp Đặng Hoàng Anh, 27 t.uổi ở Hà Nội. Sau thời gian dài lấy chồng không có con, cô đến Bệnh viện Đại học Y thăm khám thì phát hiện suy buồng trứng. Bác sĩ tiêm thuốc kích trứng, thu được 1 nang nhưng không có noãn.
Sau đó Hoàng Anh cậy nhờ em gái kém cô 3 t.uổi đang học ở Mỹ về Việt Nam để cho trứng. Tuy nhiên khi xét nghiệm, chỉ số AMH của em gái cũng chỉ còn 0,5, đồng nghĩa buồng trứng còn rất ít.
Dù vậy em gái Hoàng Anh vẫn đồng ý hiến tặng trứng cho chị. Kết quả kích trứng lần đầu được 4 quả, cô cho chị gái. Chu kỳ tiếp cô kích thêm được 3 quả, đăng ký trữ đông cho bản thân.
Nhờ trứng của em gái, Hoàng Anh may mắn tạo phôi thành công và đậu thai, hiện đã sinh con trai được hơn 1 t.uổi.
Ngoài ra, những bệnh nhân đang điều trị hoá, xạ trị ung thư cũng có thể bị suy buồng trứng hoặc những người lạm dụng bia rượu, t.huốc l.á, stress kéo dài, rối loạn k.inh n.guyệt… cũng có nguy cơ cao hơn người khác.
Với những phụ nữ bị suy buồng trứng sớm, hiện khoa học vẫn chưa tìm ra thuốc hay biện pháp can thiệp nào để điều trị. Cách duy nhất để có thể mang thai là cần can thiệp hỗ trợ sinh sản càng sớm càng tốt trước khi những quả trứng cuối cùng bị lão hoá, suy thoái.
Nữ bệnh nhân đến tư vấn hỗ trợ sinh sản
Do đó BS Hoàn khuyên các trường hợp không may mắc ung thư, có chỉ định xạ trị, hoá trị nên gửi đông trứng, đông phôi trước khi điều trị.
Những trường hợp còn trẻ nhưng k.inh n.guyệt bất thường, trong người có các biểu hiện như bốc hoả, da khô sạm, khô rát âm dạo… cần đi khám sớm để phát hiện tình trạng suy buồng trứng. Nếu có, cần dự trữ trứng ngay vì càng để lâu, trứng càng suy thoái cả về chất lượng và số lượng, khi đó làm thụ tinh IVF rất khó.
Với xét nghiệm đ.ánh giá dự trữ buồng trứng AMH, bác sĩ chỉ cần lấy m.áu để xét nghiệm. Từ chỉ số AMH, dự kiến trong tương lai bác sĩ có thể tính được t.uổi mãn kinh của phụ nữ.
BS Hoàn cũng khuyến cáo, tất cả phụ nữ muốn có con nên đi kiểm tra sức khoẻ trước khi mang thai để bác sĩ đ.ánh giá chức năng buồng trứng.
Với những người trẻ, không nên phung phí sức khoẻ, cần xây dựng và duy trì lối sống lành mạnh, tránh căng thẳng, ăn uống cân bằng, tập luyện đều đặn và hạn chế tiếp xúc với hoá chất.
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi.
Phát hiện bất thường 3 năm trước nhưng chủ quan người phụ nữ sốc khi biết mình ung thư
Bình thường phụ nữ mãn kinh thì độ dày niêm mạc tử cung chỉ khoảng 3mm nhưng ở nữ bệnh nhân này lại tới 15mm. Kết quả sinh thiết cho thấy chị bị ung thư nội mạc tử cung.
Phát hiện bất thường 3 năm trước nhưng chủ quan người phụ nữ sốc khi biết mình ung thư
Người bệnh N. T. M. (sinh năm 1960, tại Thành phố Uông Bí) mãn kinh đã 8 năm nay. Năm 2017 người bệnh đã đến Bệnh viện Việt Nam – Thuỵ Điển Uông Bí khám và được tư vấn nhập viện làm xét nghiệm sinh thiết niêm mạc tử cung do niêm mạc tử cung dày bất thường (7 mm).
Tuy nhiên người bệnh chủ quan không vào viện ngay mà chỉ khám định kỳ tại Phòng khám tư.
Gần đây đi khám thấy niêm mạc tử cung dày thêm, người bệnh mới đến viện khám lại. Qua thăm khám, người bệnh được xác định niêm mạc tử cung dày khoảng 15mm (Với phụ nữ mãn kinh độ dày niêm mạc tử cung thường là khoảng 3mm).
Xét nghiệm sinh thiết nội mạc tử cung cho kết quả ung thư nội mạc tử cung giai đoạn I. Nhận được kết quả này, người phụ nữ c.hết lặng.
Ngay sau đó, bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật cắt tử cung toàn bộ và 2 phần phụ, vét hạch chậu hai bên.
BSCKI. Đặng Ngọc Dương – Phó Trưởng khoa Phụ khoa- bác sĩ trực tiếp khám và tư vấn cho người bệnh năm 2017, và cũng là bác sĩ điều trị cho người bệnh đợt này cho biết, quá sản nội mạc tử cung là bệnh lý thường gặp ở phụ nữ giai đoạn mãn kinh hoặc t.iền mãn kinh, từ 45-75 t.uổi.
Nếu người bệnh được phát hiện sớm ở giai đoạn này thì người bệnh chỉ cần phẫu thuật một lần là có thể điều trị triệt để. Tuy nhiên, nếu giai đoạn quá sản nội mạc tử cung không được điều trị thì một số thể quá sản sẽ tiến triển thành ung thư giống như trường hợp người bệnh N. T. M. Người bệnh sẽ được hẹn tái khám sau 1 tháng để đ.ánh giá và có hướng điều trị tiếp theo.
Các bác sĩ cũng khuyến cáo phụ nữ thời kỳ mãn kinh hoặc t.iền mãn kinh cần chú ý khám chuyên khoa định kỳ để kiểm soát tình trạng quá sản nội mạc tử cung, sàng lọc ung thư cổ tử cung.
Không nên để đến khi có các triệu chứng như tăng dịch tiết â.m đ.ạo, rong m.áu, đau vùng hố chậu, thắt lưng… mới đi khám thì nhiều khả năng bệnh đã tiến triển thành ung thư, khiến quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn hơn.
“Vấn đề này càng cần được quan tâm hơn khi hiện nay nữ giới có xu hướng tự sử dụng các sản phẩm hỗ trợ nội tiết không theo tư vấn của bác sĩ, là một trong những nguy cơ làm gia tăng bệnh ung thư nội mạc tử cung”, BS Đặng Ngọc Dương khuyến cáo.
Ung thư nội mạc tử cung bắt nguồn từ lớp tế bào tạo nên đường giữa của tử cung, được gọi là nội mạc tử cung. Hầu hết những ca ung thư tử cung là ung thư của nội mạc tử cung. Một dạng khác của ung thư tử cung là ung thư cơ tử cung, xuất phát từ cơ tử cung.
Và 2 dạng ung thư này lại có cách điều trị khá khác nhau. Ung thư tử cung đứng thứ 4 trong những ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ tại Hoa Kì. Năm 2017 Viện Ung Thư Quốc Gia ghi nhận tới hơn 61,000 ca ung thư nội mạc tử cung và hơn 11,000 ca t.ử v.ong. Ung thư nội mạc tử cung thường gặp ở phụ nữ trên 55 t.uổi.
Những triệu chứng và dấu hiệu sớm bao gồm ra m.áu â.m đ.ạo bất thường, ví dụ như sau khi mãn kinh hoặc giữa chu kì.
Đau hạ vị có thể gặp nhưng không phổ biến, cũng có thể đau khi quan hệ t.ình d.ục. Một số trường hợp miêu tả rằng thấy đau khi đi tiểu hoặc rất khó tiểu hết. Khi bệnh lý tiến triển thì có thể có các dấu hiệu:
Cảm thấy có khối hoặc thấy nặng vùng chậu; Sụt cân không kiểm soát; Mệt mỏi; Buồn nôn; Đau một số vị trí khác của cơ thể, bao gồm cả chân, lưng hoặc vùng chậu.
Một số bệnh lý khác cũng có thể gây ra các triệu chứng này chẳng hạn như: u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, tăng sinh nội mạc tử cung hoặc polyp buồng tử cung.
Chính vì vậy bạn cần được khám bác sĩ để loại trừ khả năng ung thư nội mạc tử cung nếu có các dấu hiệu trên.
